Radyoterapi'de Teknolojik Gelişmeler

Gelişen Teknoloji ile Işın Tedavisi

X-ışını ilk olarak 1895 yılında Alman fizikçi Wilhelm Conrad Roentgen tarafından bulunmuştur. X-ışının akabinde, 1900’lü yılların başında düşük kV’li X-ışın tüplerinin bulunması ile de klinik görüntüleme ve ışın (radyoterapi) tedavileri yapılmaya başlanmıştır. 1922 yılında Paris’de yapılan uluslarası bir Onkoloji kongresinde “klinik radyoterapi” medikal bilim olarak ele alınması kararlaşmıştır. Bu dönemden sonra Radyoterapi uygulamaları hızlıca yaygınlaşmaya başlamıştır. 1934 yılında Cautard radyasyon tedavisinde fraksinasyon şemaları geliştirmiş ve bu dönemde radyoaktif kaynaklı (Cobalt 60 ve benzeri) ve düşük kV’li cihazlarla Radyoterapi tedavileri yapılmaktadır.  1950’li yılların başında ise klinik kullanımına başlanan Linaklar ve Kobalt cihazlarının daha efektif kullanılması ile radyoterapi’de daha da gelişmiş tedavilerin yapılmasına olanak sağlanmıştır.

Kobalt tedavileri ülkemizde halen daha çok nadir de olsa uygulanmaktadır fakat özellikle radyasyon fiziği, radyobiyoloji, klinikte tedavi planlaması ve bilgisayarların kullanılması ile radyoterapide hızlı bir ilerleme sağlanmıştır. Radyoterapi sistemleri bilindiği gibi görüntüleme (radyoloji) cihazlarının gelişimiyle doğru orantılı olarak ilerlemiştir ve ilerlemektedir. Görüntüleme sistemlerinin gelişimi 2 boyutlu Konvansiyonel Röntgen’den 3 Boyutlu gantri dizayn Bilgisayarlı Tomografi, MR, PET-CT, PET-MR’a geçmiştir. Radyoterapi’de ise benzer bir düşünce geliştirilerek sırasıyla bir gelişim yaşanmıştır;. 1990’ların sonu ve 2000’li yılların başında yüksek enerjili lineer hızlandırıcılar (linak) sayesinde Kobalt cihazlarının kullanımı oldukça azalmıştır ve Türkiye’de günümüzde birçok merkezde de bulunan C-Kol dizaynında Linak sistemler yaygınlaşmıştır. Teknolojinin gelişimini sürdürmesi ve radyoloji (görüntüleme) ekipmanlarının 3 boyutlu gantri dizanya geçmesi ile benzer bir yapıya sahip olan hem 3 boyutlu görüntüleme hemde 3 boyutlu geniş spektrum radyoterapi tedavisi yapan TomoTherapy cihazları hayatımıza en güncel teknoloji olarak girmiştir. Radyoterapi’nin gelişimini genel olarak son 50 yılda sırasıyla Kobalt, Linak ve 2003 yılında ilk hasta tedavisini gerçekleştiren gantri dizaynı ile dikkat çeken Tomotherapy olarak özetlenebilecektir.